Giganci Nauki Kujaw i Pomorza – Wilhelmina Iwanowska
Zachęcamy do obejrzenia wykładu dr Cecylii Łubieńskiej-Iwaniszewskiej poświęconego życiu i działalności wybitnej toruńskiej uczonej, Wilhelminy Iwanowskiej.
Film jest częścią projektu: „Giganci Nauki Kujaw i Pomorza”, przygotowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, w ramach którego regionaliści, pasjonaci oraz popularyzatorzy historii przybliżają w ciekawy i przystępny sposób sylwetki wybitnych postaci ważnych dla naszego regionu. W pierwszej edycji cyklu przypomniano niezwykłych naukowców, którzy dzięki swoim osiągnięciom zdobyli uznanie zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami, m.in. prof. Wilhelminę Iwanowską.
Fot. ekslibrisu: Tomasz Dorawa/Książnica Kopernikańska w Toruniu
Oryginalny ekslibris (linoryt) zamieszczony w publikacji: M. Korolko, Nicolaus Copernicus 1473-1973, Olsztyn 1973, Ekslibris naklejony jest na kartę nr 10, przedstawia obserwatorium astronomiczne i zawiera napisy: Albert Einstein E=mc2 |
Wojciech Jakubowski (1929-2024) – wspomnienie
Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 11 grudnia 2024 r. w wieku 95 lat zmarł Wojciech Jakubowski – honorowy członek Towarzystwa Bibliofilów im. Joachima Lelewela w Toruniu. Dla wszystkich bibliofilów i miłośników ekslibrisu to wielka i nieodżałowana strata. Wojciech Jakubowski był członkiem Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela od 1960 r., a w 2007 r. otrzymał zaszczytny tytuł Członka Honorowego Towarzystwa. Jest też autorem Ekslibrisu Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela, który wykonał w 1991 r. Tworzył też ekslibrisy dla członków Towarzystwa, dla niektórych nawet po kilka. W 2007 r. w Sali Konferencyjnej Towarzystwa Naukowego w Toruniu roku odbył się uroczysty pokaz ekslibrisów Wojciecha Jakubowskiego należących do bibliofilów i przyjaciół artysty z Torunia. Wystawie towarzyszył katalog Miedzioryty Wojciecha Jakubowskiego. Ekslibrisy bibliofilów i przyjaciół z Torunia wydany przez Towarzystwo Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu. Katalog poprzedzony był artykułami autorstwa Janiny Huppenthal i Jana Kotłowskiego. Okazją do pokazu było nadanie Wojciechowi Jakubowskiemu Członkostwa Honorowego naszego Towarzystwa. Wraz ze śmiercią Wojciecha Jakubowskiego straciliśmy wybitego artystę, jednego z najwybitniejszych grafików polskich XX w., a na pewno najwybitniejszego twórcę ekslibrisów. Był założycielem Międzynarodowego Biennale Ekslibrisu Współczesnego, organizowanego przez Muzeum Zamkowe w Malborku od 1963 r. Przez ponad 40 lat czuwał jako komisarz i juror nad kształtem i organizacją imprezy. Międzynarodowe Biennale Ekslibrisu Współczesnego z czasem urosło do rangi najstarszej i najbardziej liczącej się światowej imprezy. Profesjonalizm Wojciecha Jakubowskiego i osobiste kontakty skupiały wokół imprezy wybitnych artystów, znawców i kolekcjonerów ekslibrisu z całego świata. Artysta urodził się 10 czerwca 1929 r. w Starogardzie Gdańskim. Związany był ze środowiskiem artystycznym Torunia, od 1963 r. Malborka i w końcu Gdyni, w której mieszkał od 1978 r. Wojciech Jakubowski zajmuje bardzo ważną pozycję w sztuce Torunia drugiej połowy XX wieku. Był jednym z pierwszych absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, gdzie studiował w latach 1948–1953 pod kierunkiem profesorów Jerzego Hoppena i Edwarda Kuczyńskiego. Do 1965 r. był wykładowcą na Wydziale Sztuk Pięknych UMK na kierunku Grafika Artystyczna. Tworzył grafiki, miedzioryty, drzeworyty, ekslibrisy i biżuterię. Był między innymi autorem niepowtarzalnych przedmiotów rzemiosła artystycznego wykonanych ze srebra i zdobionych bursztynem.
Wojciech Jakubowski całe twórcze życie pozostawał wierny przede wszystkim szlachetnej i trudnej technice miedziorytu i suchej igły. Był niedościgłym mistrzem małej formy graficznej i ekslibrisów. Jego ekslibrisy zawsze były pełne inwencji, utrzymane na wysokim poziomie, dostosowane do książki i jej realiów. Ekslibrisy Wojciech Jakubowskiego odbiegały od funkcji tradycyjnego znaku własności książki, stając się samoistnym dziełem. Z tego powodu jeszcze w 1954 r. Artysta rozpoczął wydawanie swoich ekslibrisów w osobnych tekach. Wydał 23 teki grafik, zawierających łącznie 1.119 ekslibrisów. Jego ekslibrisy były arcydziełami małej grafiki. Każda kolejna teka ekslibrisów wnosiła nowe elementy i wzbogacała zasób motywów plastycznych. Ryciny pokazują stałe doskonalenie warsztatu artystycznego Autora, ustawiczne pogłębianie środków wypowiedzi artystycznej, by zawrzeć w formie małego plastycznego znaku całą jego treść. Dla Wojciecha Jakubowskiego nie istniały trudności techniczne, a ilość jego świeżych pomysłów plastycznych była nieograniczona. Artysta odnajdywał piękno w świecie roślin i zwierząt, w budowlach i detalach artystycznych. Jego sztuka nie miała w sobie nic z formalizmu, zawsze była pełna wyrazu, często symboliczna i zawierająca duży ładunek poetyckości. Krytycy i znawcy ekslibrisu Wojciecha Jakubowskiego podkreślają zgodnie doskonałą kompozycje, elegancję i dekoracyjność jego sztuki. Wojciech Jakubowski to laureat wielu konkursów polskich i zagranicznych, ma na swoim koncie około dwustu wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Zagranicą już od 1955 r. wystawiał w galeriach w Danii, Kanadzie, Amsterdamie, Wiedniu, Trieście, Tokio, Sztokholmie, Muhlhausen, Lipsku, Liverpoolu, Królewcu, Paryżu, Linzu, Brukseli i wielu innych. W 2014 r. otwarto jego wystawę o charakterze przekrojowym w Muzeum Okręgowym w Toruniu. W pomieszczeniach Ratusza Staromiejskiego w Toruniu prezentowane były nie tylko grafiki wybitnego miedziorytnika, ale także ponad 30 przykładów jego dzieł bursztynniczych. Prace te zachwycały perfekcją wykonania srebrnej oprawy, traktowanej w sposób bardzo graficzny, precyzyjny oraz wielkim szacunkiem dla naturalnych materiałów, przede wszystkim bursztynu. Wojciech Jakubowski w 1963 r. otrzymał I nagrodę w ogólnopolskim konkursie na ekslibris dla biblioteki Muzeum Zamkowego w Malborku. W 1968 r. otrzymał I nagrodę w międzynarodowym konkursie na ekslibris ufundowaną przez „Rotary Club” oraz prestiżową nagrodę im. Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W 1981 r. otrzymał I nagrodę na wystawie „Interexlibris” w Frederikshavn. W 1998 r. uhonorowany został przez Deutsche Exlibris-Gesellschaft na indywidualnej wystawie w Muzeum Gutenberga w Moguncji, jako światowej rangi miedziorytnik, za całość dzieła ekslibrisowego. Wojciech Jakubowski w 2014 r. został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarły spoczął na cmentarzu komunalnym w Sopocie w grobowcu rodzinnym. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci Zarząd i Członkowie Dobrze zasłużył się Polsce
Profesor Arkadiusz Wagner został uhonorowany
Z dużym opóźnieniem, ale z tym większą radością reagujemy na wiadomość o uhonorowaniu profesora Arkadiusza Wagnera odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadał Profesorowi tę odznakę 1 marca 2024 roku za zasługi w ratowaniu bezcennego XV-wiecznego pergaminowego rękopisu „Epistola de laudibus augustae bibliothecae atque libri quatuor versibus scripti eodem argumento ad serenissimum Mathiam Corvinum Panoniae regem”, który od XVI wieku znajduje się w Toruniu i stanowi własność Książnicy Kopernikańskiej. Rękopis znany jest w świecie pod nazwą Naldius (od imienia autora Naldusa Naldiusa z Florencji) oraz Kodeks Korwina (od króla Węgier Macieja Korwina założyciela słynnej biblioteki, którą Naldius w swym dziele opisał). Zagrożenie dla manuskryptu pojawiło się niespodziewanie w dniu 2 lutego 2022 roku, kiedy do Sejmu wpłynął projekt ustawy przygotowany przez posłów PiS. Celem tej ustawy miało być wywłaszczenie (za odszkodowaniem) Książnicy Kopernikańskiej z tego bezcennego manuskryptu Sprawa ta wzbudziła ogromne oburzenie nie tylko w Toruniu i województwie kujawsko-pomorskim, ale w całym kraju, a nawet poza granicami Polski. Efektem były liczne protesty środowiskowe Profesor Arkadiusz Wagner czynnie włączył się w ratowanie dla Polski tego bezcennego skarbu. Wygłosił wiele wykładów i prelekcji, w których przekonywał z jak unikalnym i znakomitym dziełem mamy do czynienia. Szerokim echem odbiło się Jego eksperckie wystąpienie przed komisją sejmową w dniu 22 lutego 2022 r. Wtedy po raz pierwszy powiało optymizmem i pojawiła się nadzieja na uratowanie manuskryptu przed przekazaniem go Węgrom. Dziękujemy Panu Profesorowi za podjęty trud i przyczynienie się do uratowania Kodeksu Korwina dla Polski oraz gratulujemy otrzymanego od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego honorowego odznaczenia. Więcej można przeczytać tutaj: https://kujawy-pomorze.info/artykuly/resort-kultury-honoruje-prof-arkadiusza-wagnera-z-umk-za-zaslugi-w-ratowaniu-kodeksu Elżbieta Wykrzykowska
Wielkanoc
Szanowni Komilitoni,
|
