Biblioteki w Toruniu

Promocja książki Katarzyny Tomkowiak


odbędzie się 13 maja 2019 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej o godz. 13.15 w trakcie VII Toruńskiego Kiermaszu Książki Regionalnej oraz w ramach Tygodnia Bibliotek 2019.

Zainteresowanych zapraszamy także 16 maja 2019 r. w czasie walnego zebrania ToMiTo w Książnicy Kopernikańskiej o godz. 17.00.

Biblioteki w Toruniu i Podgórzu w latach 1920-1939, Toruń 2019

To opowieść o bibliotekach i bibliotekarzach w naszym mieście, od czasów kiedy Toruń powrócił do Macierzy, aż po wybuch II wojny światowej. Najwięcej miejsca zajmuje opis największej i najzasobniejszej w druki i rękopisy regionalne, w tym toruniana, biblioteki - powstałej w 1923 roku Książnicy Miejskiej im. Kopernika w Toruniu (obecna nazwa to Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu). Jej zbiory ocalały i do dziś służą badaczom i pasjonatom miasta i Pomorza. Ale wiele opisanych bibliotek i księgozbiorów już nie istnieje, okupant niemiecki, działając w duchu narodowego socjalizmu niszczył, często palił publicznie polskie książki. Tym cenniejsza ta dokumentacja o bibliotekach jakie wówczas działały. Scharakteryzowano biblioteki o charakterze oświatowym, w tym największą z nich należącą do Towarzystwa Czytelni Ludowych, która mieściła się w gmachu TNT i ówczesnej Książnicy przy ul. Wysokiej (aktualnie budynek TNT), biblioteki wojskowe i policyjne (m.in. księgozbiory należące do DOK VIII, Szkoły Podchorążych Artylerii, czy Oficerskiej Szkoły Morskiej, po niewielkie zbiory jednostek wojsk balonowych w mieście), więzienne i harcerskie, pedagogiczne, szkolne i uczniowskie, zapomniane już obecnie wypożyczalnie-księgarnie, księgozbiory prywatne (także bibliofilskie, w tym bibliotekę Zygmunta Mocarskiego - dyrektora Książnicy Miejskiej w Toruniu, ale i prezesa Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela), biblioteki kościelne i organizacji religijnych (rzymskokatolickie, w tym cenne librarium oo. Redemptorystów, ale i ewangelickie i prawosławne), także biblioteki mniejszości narodowych (m.in. te należące do społeczności żydowskiej naszego miasta), kończąc na księgozbiorach świetlicowych (w tym i opis Klubu Dziecięcego, a faktycznie pierwszej biblioteki dla najmłodszych w mieście, która powstała w dzielnicy Mokre) i tych, które były własnością rożnych organizacji m.in. Instytutu Bałtyckiego, czy zapomnianych Towarzystw Polsko-Francuskich, Polsko-Angielskich, Polsko-Czeskosłowackich, czy Polsko-Belgijskich. Na szczególną uwagę zasługuje opis bibliotek działających w Podgórzu, który do 1938 r. był odrębnym miastem, i największej z nich Biblioteki Bractwa Niepokalanego Poczęcia NMP Królowej Polski, prowadzonej i sponsorowanej przez Leona Szymańskiego – bibliotekarza, mariologa, a z zawodu ogrodnika. Ostatni rozdział dotyczy mało znanej historii powstania pierwszej zawodowej organizacji bibliotekarzy w mieście i regionie - Koła Poznańsko-Pomorskiego Związku Bibliotekarzy Polskich (1928–1939).